Nascholingstraject Ge zijt zelf competent: Academie Eeklo

Dit is een van de trajecten, uitgetekend binnen het nascholingstraject Ge zijt zelf competent. Algemene info over dit traject.

In de academie Eeklo zijn drie afdelingen gevestigd: muziek, beeld en woord. Hier leeft een grote motivatie naar meer samenhang tussen de kunstdisciplines. Tegelijk zijn er vragen naar de haalbaarheid en de concrete toepassing.

Het interdisciplinair werken is voor de academie in Eeklo niet nieuw. Ze hebben een aantal jaren geleden ‘ARTuur’ ontwikkeld. Op woensdag namiddag kunnen kinderen van zes tot zeven jaar over de disciplines heen volop ontdekken, fantaseren en experimenteren. Deze interdisciplinaire aanpak is reeds voor enkele leerkrachten een gewoonte. Ze zijn met een grote openheid bereid hun expertise delen.

De vraag naar een doorstroom van het interdisciplinair werken naar alle afdelingen kwam tijdens het traject Ge zijt zelf competent dominant naar voren. Daarnaast is er een grote wens binnen de afdeling muziek naar een grotere samenhang tussen de diverse muziekvakken.

• Zoom in op ‘interdisciplinair werken’

In het begin hebben we ingezoomd op het thema ‘interdisciplinair werken’. De leerkrachten onderzochten volgende vraag: ‘Wat begrijpen we eigenlijk onder interdisciplinair werken?’ Daarbij sprongen enkele begrippen uit zoals: samen werken, verbanden leggen, openheid en nieuwsgierigheid, beleven, durven en vertrouwen, ruimte en tijd, spelen en creatief zijn, … In een tweede stap bekeken we de individuele invulling van deze begrippen en dit zowel op niveau van het kind als van de leerkracht.

Een gemeenschappelijke visie over het interdisciplinair werken bleek een goed vertrekpunt te zijn voor een zoektocht naar verandering. Belangrijk was de vraag naar het ‘waarom’ en het effect van interdisciplinair werken. Iedereen was ermee eens dat je o.a. in volgende componenten bijleert: combineren en verbanden leggen, durven fouten maken, mee instaan voor je eigen leerproces en je flexibel en open op stellen. Daarbuiten laat interdisciplinair werken toe om in te spelen op verschillende leerstijlen en moedigt aan ‘buiten de lijntjes te kleuren’.

Met deze visie als vertrekpunt stapte een gemotiveerde, soms wat aarzelende groep leerkrachten in dit project. De redenen om het te proberen lagen voor de hand. Tegelijk waren er heel wat vragen over het ‘hoe’. Hoe kan ik mijn les methodisch aanpakken? Hoe kan ik het praktisch organiseren?

De directies van de drie afdelingen gaven ten volle ondersteuning aan de leerkrachten wat hielp om aan dit traject te beginnen en door te zetten. Onderzoek naar een veranderde aanpak en experimenteren met methodes waren het vertrekpunt. Vanuit deze motivatie ontstonden een aantal concrete trajecten waarbij de premisse fouten te maken en vaste voorwaarde was.

• Traject muziek

Een aantal muziekleerkrachten wilden hun les notenleer op een andere manier organiseren met oog op meer doorstroming over de vakken heen (notenleer, samenspel, instrumentenleer) en over de disciplines heen (muziek, beeld, woord). Een leerkracht heeft de blokkendoos uit de kast gehaald zodat de kinderen met ritmes en toonhoogtes konden experimenteren. Zo ontstonden er grafische driedimensionale partituren die zowel het vertrekpunt kunnen zijn voor het maken van eigen liedjes als voor beeldend werk.

Twee andere muziekleerkrachten vroegen aan de kinderen om tijdens de les notenleer hun instrument mee te brengen. De onderwerpen van de les werden vanuit de door de kinderen gespeelde muziekstukken behandeld. De leerkrachten stelden vast dat de kinderen op deze manier naar elkaar leren luisteren. Zo beleven ze een onderwerp veel intenser en begrijpen ze het tenslotte beter.

• Eén thema met drie disciplines

Drie leerkrachten uit de disciplines beeld, muziek en woord kozen samen voor een interdisciplinair experiment. Voorwaarde: het mocht niet teveel voorbereiding vragen en je moest er meteen aan kunnen beginnen. Ze hebben een gemeenschappelijk thema gekozen: winkelen. Dit thema probeerden ze interdisciplinair in hun eigen les aan te pakken. Elke leerkracht zorgde er telkens voor, dat een concreet resultaat uit elke les voort kwam. Het resultaat werd steeds doorgegeven aan de volgende leerkracht om dit in zijn/haar les als inspiratiebron te gebruiken. Op die manier begonnen ideeën te circuleren en ontstond er een verband tussen de lessen beeld, woord en muziek.

• ARTuur

Bij ARTuur, het interdisciplinaire lessenpakket voor zes-zeven jarigen, geven steeds twee leerachten uit twee verschillende kunstdisciplines samen les. Op een samenkomst met alle leerkrachten stelden ze een aantal projecten voor.

Meteen werden mogelijkheden gezien hoe je lesinhouden uit ARTuur binnen de verschillende disciplines kan verder zetten. De kinderen hebben bijvoorbeeld een schimmenspel gemaakt waarbij ze zelf een verhaal ontwikkelden, figuren maakten en geluiden bedachten. Een leerkracht gitaar zag zijn kans om dit schimmenspel als inspiratie voor zijn les te gebruiken.

Een ander project vertrok van een kunstwerk van Hieronymus Bosch. De kinderen werkten rond gezichtsuitdrukkingen van de personages uit het schilderij. Ze schminkten elkaar, waarbij erg expressieve uitdrukkingen ontstonden. Verder experimenteerden ze met een passende stem, een manier van wandelen en vulden hun personages stapsgewijs verder in.

• Academie Eeklo… een toekomstverhaal

Binnen de afdeling muziek leeft er een grote motivatie naar verandering en dit op een haalbare wijze. In september 2014 krijgen geïnteresseerde leerkrachten bijvoorbeeld een navorming met het doel een methodische boost te krijgen. Ze willen hun traject verder uitstippelen en samen met de directie op zoek gaan naar een vaste implementatie. 

Binnen alle afdelingen van de academie in Eeklo is er een grote wens naar meer samenhang over de disciplines muziek, woord en beeld heen. Het deelnemende team leerkrachten aan het traject ‘Ge zijt zelf competent’ en de directies werken eraan om alle leerkrachten mee te krijgen in hun verhaal. Ze willen de aan de disciplines gekoppelde parameters beter op elkaar afstemmen en vanuit overlappingen werken. Op die manier creëren ze meer samenhang voor de deelnemers. De goesting is groot om ideeën door te geven en elkaar te inspireren. En dit werkt aanstekelijk!