Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Smart-e: Spel over mediawijze thema's
Met Smart-e maak je al spelenderwijs werk van veilige wachtwoorden en leer je bij over catfishing, phishing, online bankieren en nepnieuws. Smart-e bestaat uit vier apps waarin deze digitale thema’s speels aan bod komen. Iedere app is een …
Downloadbaar lesmateriaalICT-coördinator, Administratief personeel -
Gezondheidstips op sociale media: Verwerkingsvragen
Verwerkingsopdracht bij twee filmpjes van Uitgeklaard: gezondheidstips op sociale media:
- gezondheidsvideo’s op TikTok;
- tips op sociale media zijn niet altijd te vertrouwen.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht -
Cybersecurity: Kruiswoordraadsel
Oefen de definities en begrippen rond cybersecurity in dit kruiswoordraadsel.
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator -
Cybersecurity: Begrippen
Gebruik deze BookWidgets om woordenschat rond cybersecurity te begrijpen en in te studeren.
Als je klikt op oefenen, kan je aanduiden of jouw antwoord juist of fout was. Op het einde zie je dan hoeveel woorden je correct had. Je kan de hele …
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator -
Sffrds!: Zelfhulp bij klimaatverandering
Sffrds! is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor onze lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
Deze publicatie legt in eenvoudige …
Fysiek materiaal -
Methode M: Maatschappijleer voor het beroepsonderwijs in Nederland
Methode M is een betalende methode voor Maatschappijleer voor het beroepsonderwijs in Nederland.
De keuzeopdrachten kan je gratis raadplegen. Deze keuzeopdrachten bevatten artikels en filmpjes over heel actuele onderwerpen waarover de leerlingen dan …
Website (3)Leerkracht, Ander -
Gestolen grootmoeder: Broodjeaapverhalen
Artikelen en nieuws over broodjeaapverhalen, geruchten, hoaxes, mediahypes en andere sterke verhalen. Gruwelijke en grappige, serieuze en onbenullige. Verhalen die de vraag oproepen: kan dit echt waar zijn?
De auteur probeert te achterhalen wat er …
Website (4)Leerkracht, Ander -
Online vaccinatiewijzer
In dit leerpad reflecteer je over je gevoel bij de vaccinaties en krijg je per stelling een duidelijk antwoord op de meest gehoorde twijfels.
Interactieve oefening (6) -
Wat is mis- of desinformatie?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft mis- of desinformatie als: 'informatie die iemand doorspeelt fout is maar waarvan de persoon zelf niet op de hoogte is dat het fout is.' en 'desinformatie wordt verspreid door mensen die …
Video -
Wat is een deep fake?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft deep fake als: 'een volgende stap in nepnieuws.' In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt hij het in één minuut uit.
Video -
STAR: Veilig omgaan met internet voor kinderen met ASS
STAR+ is een online, pedagogische tool dat een veilig en verantwoord internetgebruik promoot bij jongeren vanaf 10 jaar met een autismespectrumstoornis (ASS) en/of leerachterstand, bijvoorbeeld een verstandelijke beperking. Deze gratis tool …
Website (7)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Mediawijsheid debat
Het Mediawijsheid Debat is een Nederlandse website.
De website is een lessenreeks die het debat wil stimuleren. Ga het gesprek in de klas aan over media en mediawijsheid aan de hand van vier stellingen die met een video worden ingeleid.
Er zijn …
WebsiteLeerkracht, Ander