Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Safest: Evenement
Safest is een bijzondere ICT-praktijkdag over privacy, mediawijsheid, fake news, GDPR, cybersecurity, veilige wachtwoorden, cyberpesten, sexting, hacking, phishing, deepfake, AI …
Verwacht tijdens dit unieke festival voor veilig …
Nascholing of activiteit -
Wapen jezelf tegen nepnieuws: Cursus
Nepnieuws is overal. Voor veel mensen (niet alleen jongeren!) zijn berichten op sociale media inmiddels hun belangrijkste nieuwsbron. Clickbait verleidt ons om dingen te liken of te delen met vrienden, nog voordat we hebben gecheckt of het waar is …
tot
Nascholing of activiteit -
Complotdenken: Openingscollege
Openingscollege (2021) van Maarten Boudry over complotdenken.
Geschikt voor een les over complotdenken en fake news, maar kan ook gebruikt worden voor een les over notitie nemen.
VideoLeerkracht -
CyberSquad: Hulpwebsite voor en door jongeren
CyberSquad is een community van jongeren. Ze zetten zich in voor een beter en veiliger internet. CyberSquad is ook een hulpwebsite, gemaakt door jongeren voor jongeren. Een plaats van uitwisseling en solidariteit waar je antwoorden en oplossingen …
Website (3)Leerkracht, ICT-coördinator, … -
Wat is fake news?: Jasmijn Post legt uit
Jasmijn Post, journalist bij BRUZZ, omschrijft filter bubble als: 'fake news is nieuws dat er uitziet als echt nieuws maar eigenlijk nepnieuws is'. In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt ze het in één …
Video -
Wat wordt bedoeld met Ockham's Razor?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft Ockham's Razor als: 'een filofische term die gebruikt wordt door kritische denkers of filosofen'. In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt hij het in …
Video -
Wat is de liar's dividend?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft liar's dividend als: 'een begrip uit nepnieuws dat er toch iets uit een leugen overblijft'. In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt hij het in …
Video -
Wat is mis- of desinformatie?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft mis- of desinformatie als: 'informatie die iemand doorspeelt fout is maar waarvan de persoon zelf niet op de hoogte is dat het fout is.' en 'desinformatie wordt verspreid door mensen die …
Video -
Wat is een deep fake?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft deep fake als: 'een volgende stap in nepnieuws.' In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt hij het in één minuut uit.
Video -
Wat wordt bedoeld met infocalyps?: Kris Custers legt uit
Kris Custers, redactiemedewerker bij StampMedia, omschrijft infocalyps als: 'een term die een samentrekking is van twee termen, namelijk informatie en apocalyps.' In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt hij het in …
Video -
Snopes: Fact checking information
Wanneer fake news de waarheid verduistert en lezers niet weten wat ze moeten vertrouwen, maakt de feitencontrole en onderzoeksrapportage van Snopes.com de weg vrij voor onderbouwde en gecontextualiseerde analyse.
In het archief vind je een overzicht …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
Mind over media: Hoe worden we beïnvloed?
Kritisch denken over propaganda en begrijpen wat de doelstellingen ervan zijn, zijn cruciaal voor het burgerschap in de eenentwintigste eeuw. Door de discussie over hedendaagse propaganda aan te gaan, worden we uitgedaagd om na te denken …
Website (3)Systeembeheerder