Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Jens Dendoncker: Getuigenis
'Toen ik voor het eerst zo diep zat, was ik ervan overtuigd dat het nooit zou weggaan. En dat is wel gebeurd.'
Als het even donker wordt … Comedian en presentator Jens Dendoncker weet wat er dan gebeurt. Hij zat in de secundaire school toen het …
Video -
Welke stappen kan je ondernemen als leerlingen donkere gedachten hebben?
Wat hebben de vier poten van een stoel te maken met het verschil tussen somberheid en depressie? Je hoort het van klinisch psycholoog Saartje Moens. Zij ziet in jou als Sidekick Sam de perfecte observator om de eerste signalen van donkere …
Video -
Mindfulness: Workshop
Tijdens een workshop mindfulness ontdekken de deelnemers wat het betekent om mindful in het leven te staan. Mindfulness is een ademhalings- en bewustzijnstechniek die zijn oorsprong vindt in het Oosten en via verschillende leraren de …
tot
Nascholing of activiteit -
Creatief en actief omgaan met welbevinden en sociale vaardigheden bij kinderen: Workshops voor leerkrachten
De training bestaat uit vier workshops van drie uur (kan ook anders gecombineerd worden). Het is een beklijvende interactieve en creatieve workshop, waar leerkrachten zelf al doende aan de slag gaan en zo ervaren welke positieve effecten deze …
, , tot, , , , , , , , , ,
Nascholing of activiteitOrganisatie, firma, vzw -
Welbevinden in een digitale wereld: Perspective paper
Het bevorderen van het welzijn van studenten in een digitale wereld gaat verder dan het beheren van de schermtijd in scholen. Welzijn kent vele facetten en omvat het tegemoetkomen aan de behoeften van leerlingen zelf, zodat elke leerling zich goed …
Artikel -
KrachtKlap: Instagrampagina weerbaarheid en mentale gezondheid
Op deze Instagram worden tips om in jouw klas op een warme manier in te zetten op de veerkracht en het mentaal welzijn van leerlingen.
WebsiteLeerkracht -
Preventief inzetten op (probleem)gedrag door peersupport
Peer support is een methode van, voor en door jongeren; waar ze er zijn voor elkaar, zorgen voor elkaar, elkaar (onder)steunen en naar elkaar luisteren.
Jongeren geven in de eerste plaats de voorkeur aan het raadplegen van leeftijdsgenoten of …
tot
Nascholing of activiteit -
Geestelijke gezondheid: Kringgesprek
Presentatie gemaakt in Canva.
A.d.h.v. de presentatie kan je een kringgesprek houden over de week van de geestelijke gezondheid.
De les is gebaseerd op Take off: Lessenpakket
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Ben je gek!?: Workshop in de klas rond geestelijke gezondheid
De adolescentie is een periode waarin jongeren hun eigen identiteit ontwikkelen en de wereld ontdekken. Ze kunnen heel wat vragen hebben over hun eigen gedachten, gevoelens en gedrag en over die van anderen. Toch is hierover praten moeilijk.
Met …
tot
Nascholing of activiteit -
Ben je gek!?-spel
Spel om met je leerlingen rond geestelijke gezondheid te werken. Via een rollenspel worden jongeren aan het denken gezet over hoe ze omgaan met moeilijke situaties, op welke minder helpende reacties ze kunnen botsen en wat ze kunnen ondernemen om …
Fysiek materiaal -
Mentaal welzijn: Leesopdracht en reflectie
Vragen bij de informatieve teksten (getuigenis + interview) over mentaal welzijn uit het tijdschrift Don Bosco magazine. Er zijn ook vragen voor een reflectie rond mentaal welzijn bij jongeren voorzien.
Downloadbaar lesmateriaal (5) -
EDUbox Gezondheid: Interactieve video
De interactieve video over gezondheidszorg is bestemd voor leerlingen uit het secundair onderwijs. Zij kunnen deze les individueel en op een moment naar keuze volgen. Wetenschapsjournalist Koen Wauters neemt de leerlingen mee op …
Interactieve oefening